تحلیل خشکسالی‏ های شمال شرق ایران با استفاده از شاخص کمبود توأم (JDI)

پایش و پیش‏بینی خشکسالی‏ها، به‌ویژه تعیین دقیق زمان شروع و تداوم آن، اهمیت ویژه‏ای در مدیریت منابع آبی و برنامه‏ریزی برای کاهش تأثیرات مخرب خشکسالی دارد. در این مطالعه خشکسالی‏های منطقۀ شمال شرق ایران با استفاده از شاخص کمبود توأم (JDI) ارزیابی شد. داده‏های بارش ماهانۀ شش ایستگاه سینوپتیک تربت حیدریه، سبزوار، سمنان، شاهرود، گرگان و مشهد، در دورۀ آماری 1971‌ـ 2011، برای محاسبۀ شاخص JDI ‌استفاده شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد در سال‏های اخیر تعداد ماه‏های خشک در منطقۀ مطالعه‌شده (به‌ویژه در مناطق مرطوب) به‌شدت افزایش یافته است، به‌طوری که در همۀ ایستگاه‏ها (به‌جز سمنان) درصد ماه‏های خشک به بیش از 50 درصد در 10 سال اخیر (2002‌ـ 2011) رسیده است. همچنین نتایج نشان داد شاخص JDI علاوه بر توصیف علمی وضعیت کلی خشکسالی، قابلیت مشخص‌کردن زمان شروع خشکسالی‏ها و نیز خشکسالی‏های طولانی‌مدت را دارد و امکان ارزیابی وضعیت خشکسالی را به‌صورت ماه به ماه فراهم می‏سازد.